مقدمه
عصبانیت، خشم و پرخاشگری در کودکان موضوعی بسیار رایج است، که بسیاری از والدین و مربیان با آن درگیر هستند. این احساسات، که به دلایل مختلف بروز میکنند، میتوانند بر زندگی روزمره، روابط خانوادگی و شکل گیری شخصیت کودکان تأثیر بگذارند. در این مقاله، به بررسی ۱۰ علت رایج عصبانیت در کودکان و راههای پیشگیری از این مشکل خواهیم پرداخت. در این مقاله قصد داریم که بهترین و کارآمد ترین روش ها را برای پیشگری و حل این مشکل بررسی کنیم.
۱٫ تغییرات محیطی
تغییرات ناگهانی در محیط اطراف کودک، مانند جابجایی خانه یا تغییر مدرسه، میتواند باعث ایجاد اضطراب، عصبانیت و پرخاش در کودک شود. کودکان به تغییرات حساس هستند و عدم توانایی در سازگاری با شرایط جدید میتواند منجر به بروز رفتارهای خشمگین شود. کودکان بشتر از بزرگسالان به محیط و شرایط پیرامون خود عادت می کنند و ترک این عادت های محیطی و رفتاری موجب احساس نا امنی و استرس در آن ها میشود، که این امر پرخاشگری و عصبانیت کودکان را به همراه دارد.
راههای پیشگیری:
- آمادگی ذهنی: قبل از تغییرات بزرگ، کودک را از تغییرات پیشرو و تصمیمات خود آگاه کنید و با آنها را در فرآیند تغییر مشورت کنید تا کودکان خود را در تصمیم گیری و ایجاد تغییر سهیم بدانند.
- ایجاد ثبات: در زمانهای تغییر، یک محیط پایدار و آرام برای کودک فراهم کنید. سعی کنید از تغییرات بزرگ و پی در پی پرهیز کنید.
به عنوان مثال: جابجایی منزل برای کودکان به خودی خود تغییر بزرگی است و گاهی متناسب با تغییر محل سکونت، محل تحصیل و مدرسه کودک نیز تغییر می کند به همین منظور هضم این تغییرات برای کودک سخت و دشوار است و عادت کردن به شرایط جدید مستلزم همراهی والدین است.
۲٫ خواب ناکافی
کمبود خواب یکی از عوامل مهم در بروز عصبانیت و پرخاشگری در کودکان است. خواب ناکافی میتواند به تحریکپذیری، کاهش توانایی در کنترل احساسات و مشکلات تمرکز منجر شود.
راههای پیشگیری:
- تنظیم برنامه ی خواب : یک برنامه ی خواب منظم و ثابت برای کودکان تنظیم کنید تا بتوانند ساعات کافی و منظم استراحت کنند.
- محیط خواب مناسب: محیط خواب کودک را بررسی کنید، که آرام و امن باشد تا کودک بتواند یک خواب کامل و عمیق را تجربه کند.
۳٫ گرسنگی و تغذیه نامناسب
گرسنگی و تغذیه نا مناسب یکی دیگر از علت های پرخاشگری و عصبانیت کودکان است، زیرا کاهش قند خون و مواد مغذی در بدن موجب استرس، عدم تمرکز و پرخاشگری می شود.
راههای پیشگیری:
- رژیم غذایی سالم و مفید: برای کودکان یک برنامه ی غذایی مفید و منظم تهیه کنید، که در این برنامه از انواع قندهای طبیعی، ویتامین، پروتئین و … به میزان کافی استفاده شده باشد. و از غذاهای مضر با چربی های اشباع شده و قندهای مصنوعی پرهیز کنید. برای میان وعده ی کودکانتان تدارک ببینید و برای آنها میان وعده های مفید و جذاب تدارک ببینید تا از تنقلات غیر مفید پرهیز کنند، حتی می توانید برای سرگرم شدن و علاقه مندی آن ها به وعده های مفید آن ها را در تدارک دیدن میان وعده سهیم کنید. شما میتوانید با استفاده از ابزار آشپزی و شیرینی پزی کودکان میان وعده های مغذی و جذاب را به همراه کودکتان آماده کنید.
- وعدههای غذایی منظم: وعدههای غذایی را به صورت منظم و در زمانهای مشخص ارائه دهید. و سعی کنید کودکتان را از ریزه خواری منع کنید، زیرا این امر موجب چاقی یا سوء تغذیه کودکان می شود.
۴٫ مشکلات و تنش های خانوادگی
مشکلات و اختلافات خانوادگی تاثیر بسیار منفی و جبران ناپذیری بر رفتار و شخصیت کودکان می گذارد، زیرا خانه و خانواده محیطی امن برای کودک محسوب می شود و با نا امن و پر تنش شدن این محیط کودک احساس اضطراب و نا امنی میکندف که این امر موجب بروز پرخاش و عصبانیت در کودکان می شود.
راههای پیشگیری:
- ارتباط مثبت: ارتباطات مثبت و سازنده در خانواده برقرار کنید و سعی کنید اختلاف و مشکلات را دور از چشم کودکانتان حل کنید.
- زمان با کیفیت: وقت خود را با کیفیت با کودک بگذرانید و به آنها اطمینان دهید که در کنارشان هستید.
۵٫ عدم مهارتهای اجتماعی
کودکان ممکن است در زمینه مهارتهای اجتماعی ناتوان باشند و نتوانند به درستی احساسات خود را مدیریت کنند. این ناتوانی میتواند به بروز رفتارهای عصبانی و ناپخته منجر شود.
راههای پیشگیری:
- آموزش مهارتهای اجتماعی: مهارتهای اجتماعی و تعامل صحیح را به کودک آموزش دهید.
- تمرین حل مساله: به آنها یاد دهید که چگونه مشکلات را به صورت سازنده و منطقی حل کنند. کودکان می توانند از طریق ساخت کاردستی و بازی های خلاقانه توانایی حل مسئله و تعامل خود را تقویت کنند.
۶٫ تأثیرات رسانهها
محتواهای رسانهای مانند برنامههای تلویزیونی و بازیهای ویدیویی، که امروز در بین کودکان بسیار رایج است، میتوانند تأثیر زیادی بر رفتار کودکان داشته باشند. این محتواها ممکن است خشونت را ترویج کنند و به افزایش خشم و پرخاشگری منجر شوند. متاسفانه امروزه بسیاری از والدین به دلایل محتلف زمان کمتری برای کودکان خود صرف می کنند و برای سرگرم کردن کودکانشان بجای وقت گذراندن با آنها و بازی های فکری کودکانه، کودکانشان را به بازی های رایانه ای و فضای مجازی بدون کنترل سوق میدهند. که این امر موجب آسیب های جبران ناپذیری در کودکان می شود.
راههای پیشگیری:
- محدودیت زمان رسانه: زمان استفاده از رسانهها را محدود کنید و محتوای مناسب و سالم را برای کودک انتخاب کنید.
- گفتگو درباره محتوا: با کودک درباره محتوای رسانهها صحبت کنید و به آنها کمک کنید تا محتوای مناسب را انتخاب کنند.
- سرگرمی های خلاقانه: ساخت کاردستی، نقاشی و بازی های فکری را جایگزین بازی های رایانه ای کنید. شما می توانید، برای سرگرمی و پرورش خلاقیت کودکانتان، از جعبه های کاردستی ذهن خلاق استفاده کنید. شما می توانید، بسته کاردستی متناسب با سن و نیاز کودکتان را از میان هزاران بسته ی خلاقیت ذهن خلاق انتخاب کنید و کودکتان را با دنیایی از خلاقیت و آموزش سرگرم کنید.
۷٫ پیشفرضهای نادرست درباره رفتار
کودکان ممکن است درک نادرستی از رفتارهای اجتماعی و عواقب آن داشته باشند. این نادرستیها میتوانند منجر به بروز رفتارهای خشمگین و ناپخته شوند.
راههای پیشگیری:
- آموزش عواقب رفتار: به کودکان آموزش دهید که رفتارهایشان چه تأثیری بر دیگران دارد و عواقب آن چیست.
- ایجاد الگوهای مثبت: با رفتار مثبت خود به کودک الگو دهید و به آنها نشان دهید که چگونه میتوانند احساسات خود را به درستی مدیریت کنند.
۸٫ عدم توجه به نیازهای عاطفی
کودکان نیاز به توجه، محبت و پذیرش دارند. عدم توجه به این نیازها میتواند منجر به بروز خشم و احساس نادیده گرفته شدن شود.
راههای پیشگیری:
- زمان اختصاصی: زمانی را به صورت اختصاصی برای توجه به نیازهای عاطفی کودک بگذارید.
- ابراز محبت: محبت و توجه خود را به صورت منظم و بدون قید و شرط به کودک ابراز کنید.
۹٫ عدم توانایی در بیان احساسات
کودکان ممکن است به دلیل ناتوانی در بیان احساسات خود، عصبانیت و خشم را به شکل دیگری ابراز کنند. این ناتوانی میتواند منجر به بروز رفتارهای خشمگین شود.
راههای پیشگیری:
- آموزش بیان احساسات: به کودکان یاد دهید که چگونه احساسات خود را به درستی بیان کنند.
- استفاده از زبان مناسب: به آنها کمک کنید تا زبان مناسب و مؤثری برای ابراز احساسات پیدا کنند.
۱۰٫ تأثیرات فشار اجتماعی
فشارهای اجتماعی مانند انتظارات غیرواقعی از کودک یا رقابتهای بیپایان میتوانند منجر به بروز عصبانیت و استرس در کودکان شوند.
راههای پیشگیری:
- تنظیم انتظارات: انتظارات معقول و واقعبینانه از کودک داشته باشید و فشارهای اجتماعی را کاهش دهید.
- پشتیبانی عاطفی: به کودک پشتیبانی عاطفی و تشویق کنید تا در مواجهه با فشارهای اجتماعی بهتر عمل کند.
نتیجهگیری
همانطور که در این مقاله بررسی کردیم، عوامل بسیار زیادی بر پرخاشگری و عصبانیت کودکان تاثیر دارد. نکته ی مهم و قابل اهمیت این است، که عصبانیت کودکان در هر سن و شرایطی باید سریعا کنترل و پیشگیری شود زیرا این امر می تواند تاثیرات جبران ناپذیری بر تریبت و شخصیت کودک بگذارد. والدین باید به کودکانشان بیاموزند که عصبانیت و احساسات خود را به درستی بیان کنند و مشکلات را با تمرکز و آرامیش حل کنند. کودکان باید از هرنوع پرخاش و ابراز خشم شدید پرهیز کنند که این امر با استفاده از راه حل های گفته شده در این مقاله به راحتی انجام می شود.
در این راستا، استفاده از فعالیتهای خلاقانه مانند کاردستیها میتواند به کودکان کمک کند تا احساسات خود را به طور مثبت و سازنده ابراز کنند. ساخت کاردستی، به عنوان یک ابزار خلاقانه، میتوانند به کاهش استرس و افزایش مهارتهای حل مسئله در کودکان کمک کنند. با استفاده از جعبه ها و وسایل کاردستی در ذهن خلاق، میتوانید به کودکان خود کمک کنید تا با سرگرمیهای مفید و خلاقانه، به آرامش و رضایت بیشتری دست یابند. به این ترتیب، علاوه بر تقویت مهارتهای خلاقانه، به مدیریت بهتر احساسات و کاهش عصبانیت کودکان نیز کمک خواهید کرد.
